AA, DDA
Autor: dr med. Bohdan Tadeusz Woronowicz
¬ród³o: Centrum AKMED - www.akmed.zdrowie.net
Anonimowi alkoholicy (AA)
Samopomocowa wspólnota osób uzależnionych od alkoholu (alkoholików). Początków idei samoorganizowania się alkoholików należałoby doszukiwać się w połowie wieku XIX, kiedy to w Stanach Zjednoczonych , w mieście Baltimore powstało Stowarzyszenie im. Jerzego Waszyngtona (Washingtonian Society - 1840 r.). Początkowo jego członkami byli wyłącznie alkoholicy, którzy próbowali sobie wzajemnie pomagać. Z czasem Stowarzyszenie podjęło dodatkowe działania, związane ze zmianą amerykańskich obyczajów w dziedzinie picia alkoholu, a niektórzy członkowie Stowarzyszenia zaczęli zajmować się również innymi problemami społecznymi oraz polityką (m.in. zaangażowali się w walkę o zniesienie niewolnictwa). W szeregach Stowarzyszenia coraz częściej można było spotkać działaczy politycznych i społecznych, zarówno alkoholików jak i niealkoholików. Wprawdzie w pewnym okresie liczba członków przekroczyła 100.000 osób, jednak ze względu na poszerzenie zakresu zainteresowań Stowarzyszenie utraciło wkrótce zdolność pomagania alkoholikom. To doświadczenie wykorzystane zostało później przez AA podczas tworzenia Tradycji Anonimowych Alkoholików (Tradycja 6: "Grupa AA nie powinna popierać, finansować ani użyczać nazwy AA żadnym pokrewnym ośrodkom ani jakimkolwiek przedsiębiorstwom, ażeby problemy finansowe, majątkowe lub sprawy ambicjonalne nie odrywały nas od głównego celu" i Tradycja 10: "Anonimowi Alkoholicy nie zajmują stanowiska wobec problemów spoza Wspólnoty, ażeby imię AA nie zostało uwikłane w publiczne polemiki"). W ostatnich latach XIX wieku, za sprawą luterańskiego pastora z Pensylwanii - dr Franka Buchmana, powstała w Anglii "Chrześcijańska Wspólnota Pierwszych Wieków" (First Century Christian Fellowship). Z niej wyłoniła się w 1908 roku tzw. Grupa Oxfordzka, która postawiła sobie za cel odnowienie tego co, zdaniem jej członków, stanowiło podstawową istotę chrześcijaństwa z I wieku n.e. Na uwagę zasługuje fakt, że w Grupie tej obowiązywała m.in. zasada czterech absolutów tj. absolutnej uczciwości (w stosunku do siebie i innych, w słowach, czynach i myślach), absolutnej stałej gotowości do pomagania innym, absolutnej czystości (ciała, umysłu i zamierzeń) oraz absolutnej miłości (do Boga i do bliźniego, takiej jak do siebie samego). Część zasad obowiązujących w Grupach Oxfordzkich została w późniejszym czasie wykorzystana podczas tworzenia Programu Dwunastu Kroków Anonimowych Alkoholików. W Grupie Oxfordzkiej, w miejscowości Akron (Ohio, USA) spotkało się dwóch "beznadziejnych" alkoholików - makler giełdowy Bill W. (William Griffith Wilson, 1895-1971) oraz chirurg dr Bob (Robert Halbrook Smith, 1879-1950). Bill miał za sobą wiele pobytów w zakładach odwykowych (np. w latach 1933-1934 był hospitalizowany czterokrotnie), a dr Bob nie był już w stanie operować. Ich spotkanie dało początek Wspólnocie AA.
Za datę powstania Wspólnoty Anonimowych Alkoholików (AA) uznany został dzień 10 czerwca 1935 r. W lutym 1940 r. otwarte zostało w Nowym Jorku pierwsze biuro Światowej Służby AA, w którym na koniec 1941 roku zarejestrowanych już było 8 tysięcy członków . W 1953 r. Wspólnota AA liczyła ok. 5 tys. grup i ok. 111 tys. uczestników, a w 1988 r. prawie 1,7 miliona uczestników w ponad 83 tysiącach grup. W połowie lat 90 Wspólnota AA liczyła już ponad 2 mln. uczestników, w ponad 96 000 grup w 141 krajach.
Pewien obraz Wspólnoty dają przeprowadzone w 1998 roku randomizowane (oparte na losowym doborze) badania, w których wzięło udział 6800 uczestników Wspólnoty AA z 639 grup AA. Badania te wykazały, że średni okres abstynencji ("trzeźwości") badanych wynosił 7 lat. 47 % uczestników badań nie piło dłużej jak 5 lat, 26 % - od jednego roku do 5 lat i 27 % nie piło mkrócej jak jeden rok. U 34 % badanych kontakt z AA nawiązany został po podjęciu leczenia w ośrodku, 17 % dowiedziało się o AA w agencjach konsultacyjnych lub % w placówkach ochrony zdrowia, a 11 % skierowanych zostało do AA przez sąd.
W 1955 r. zatwierdzono godło AA, którym jest koło z wpisanym weń trójkątem. Koło oznacza ogólnoświatową Wspólnotę AA a poszczególne boki trójkąta symbolizują wyzdrowienie, jedność i służbę.
Podstawowe pozycje literatury AA to tzw. Wielka Księga ("Anonimowi Alkoholicy"), która doczekała się przekładu na 32 języki (dostępna jest także w alfabecie Braille'a), "Dwanaście Kroków i Dwanaście Tradycji" oraz "Życie w trzeźwości". Od 1944 roku wydawane jest w Stanach Zjednoczonych pismo Grapevine, które od 1986 roku jest międzynarodowym miesięcznikiem Anonimowych Alkoholików. Jednym z pierwszych autorów pisujących do Grapevine był Bill W., który opublikował w nim ponad 150 artykułów. Od 1995 roku Grapevine wychodzi również w języku hiszpańskim i nosi tytuł La Vina. Polskim odpowiednikiem Grapevine jest "Zdrój" (w 1985 roku ukazał się pierwszy numer pisma "Ruch Animowych Alkoholików", które połączyło się z powstałym rok później biuletynem AA "Zdrój").
Warto też wiedzieć, że od 1997 roku dostępna jest w internecie, trzech wersjach językowych (angielskiej, hiszpańskiej i francuskiej), oficjalna strona AA autoryzowana przez Biuro Usług Ogólnych AA w Nowym Jorku (www.alcoholics-anonymous.org). W styczniu 2000 roku uruchomiono, autoryzowaną przez Biuro Usług Ogólnych AA, stronę internetowa polskiej Wspólnoty AA (www.anonimowi-alkoholicy.org.pl).
Dwie, pierwsze w Polsce, grupy AA powstały w Poznaniu w połowie lat 70, trzecia w Będzinie, a czwarta w Warszawie w 1980 roku. W 2002 roku spotykało się na terenie całego niemal kraju około 1700 grup Anonimowych Alkoholików. Od 1995 roku obsługą Wspólnoty AA zajmuje się Fundacja Biura Służby Krajowej AA w Polsce, z siedzibą w Warszawie (ul. Chmielna 20, 00-020 Warszawa, tel./fax +(22) 828-04-94). Fundatorami, na prośbę Służby Krajowej AA, zostali: psycholog - mgr Maria Matuszewska z Poznania oraz lekarz - dr n. med. Bohdan T. Woronowicz z Warszawy.
Dorosłe dzieci alkoholików (DDA)
DDA, Samopomocowe grupy osób, które ukończyły 18 lat i są dziećmi alkoholików. W spotkaniach tych grup mogą uczestniczyć zarówno osoby 20 letnie jak i 40, 50 czy nawet 90-letnie.
Na przełomie 1976/1977 roku, w Kalifornii (USA), grupa kilku młodych osób uczestniczących w spotkaniach Alateen, które przestały już być "nastolatkami", zaczęła odwiedzać spotkania grup Al-Anon. Wkrótce zorientowali się jednak, że mają nieco inne problemy niż pozostali uczestnicy tych spotkań. Utworzyli wówczas nową grupę o nazwie "Nadzieja dla Dorosłych Dzieci Alkoholików" (Hope fot Adoult Children of Alcoholics). Nieco później powstała druga grupa o nazwie Generation. W 1978 lub 1979 roku dokonano adaptacji zapożyczonego od Wspólnoty Anonimowych Alkoholików Programu Dwunastu Kroków. W ten sposób powstała Wspólnota Dorosłych Dzieci Alkoholików, która na koniec lat 90. liczyła ok. 1500 grup.
W 1979 roku, dzięki opublikowanym w "Newsweek'u" artykułom Claudii Black, Stefanii Brown i Sharon Wegscheider, problemy dorosłych dzieci alkoholików ujrzały światło dzienne oraz wzbudziły zainteresowanie profesjonalnych terapeutów. Grupy samopomocowe Dorosłych Dzieci Alkoholików oraz profesjonalne programy terapeutyczne dla DDA zaczęły powstawać na terenie Polski w drugiej połowie lat 80. Wg. danych Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2000 r. było w Polsce 88 grup DDA.